Flagowa potrawa Stanów Zjednoczonych, choć pierwowzór wcale stamtąd nie pochodzi. Jednak to w USA burgery są ikoną kuchni, popkultury i stylu życia, a przeciętny Amerykanin zjada ich kilka tygodniowo. Są serwowane w barach typu fast food, ale też mniej wykwintnych restauracjach. Choć obecnie, co warto zaznaczyć – dobrej jakości burgery, podaje się nawet w tych eleganckich. Z fast foodem są jednak zwykle kojarzone, a co za tym idzie, z niezdrowym jedzeniem, często również z niższą jakością. Dlatego warto przygotować je samodzielne, ze składników, których jakość znamy i z tych, które najbardziej lubimy. Nasza propozycja to burger z szarpaną wieprzowiną, warzywami i sosem BBQ. Znacznie różni się od klasycznego, gdzie mięso smaży się w formie kotleta.

Amerykańska klasyka fast foodu

Burgery ze względu na to, że ich bazą jest bułka przekrojona w poprzek, podpieczona i wypełniana nadzieniem, są rodzajem kanapek, tyle że podawanych na ciepło. Składniki, jakie włożymy do środka, mogą być różne. Klasyczne amerykańskie burgery to okrągła bułka i kotlet z mięsa wołowego, sałata, cebula, ogórek, pomidor, ketchup oraz majonez. Przy czym wołowina powinna być świeża, najlepiej łopatka lub antrykot z około 25% zawartością tłuszczu dla soczystości. Zmielone albo posiekane mięso formuje się w grubsze kotlety. Nie są smażone tradycyjnie na tłuszczu, tylko nawilżane bulionem i grillowane. Jest to hamburger, a wzbogacony o roztapiany na gorącym kotlecie plaster sera nazywa się cheeseburgerem. Poza tym mogą to być inne rodzaje mięs i inna ich forma, wędliny, różne warzywa oraz sosy, włącznie z wersjami wegetariańskimi. Niektóre mają swoje nazwy, bułka z plackiem rybnym to fishburger, a z kotletem z kurczaka chickenburger. Burger jest nazwą skróconą i bardziej ogólną. A samo danie jest popularne oraz uniwersalne, bo można dostosować je do swoich smaków i do lokalnych tradycji różnych kuchni na świecie.

Kto wymyślił burgera?

U podstaw powstania burgerów leży mielona wołowina. W niemieckim Hamburgu w XVIII wieku istniał kotlet z mielonego mięsa wołowego podawany z cebulą i sosem zwany „Hamburg steak”. Dzięki niemieckim imigrantom danie trafiło w XIX wieku do USA i tam ewoluowało. Nie do końca wiadomo, kto wymyślił wersję z bułką. Niemal każdy stan USA ma własną historię powstania hamburgera, a rzekomych autorów wysuwających roszczenia jest kilku. Najczęściej wymienia się duńskiego imigranta, który pod koniec XIX wieku miał serwować bułki z mięsem w swojej budce w Connecticut. Podobno w tym samym czasie kilka innych osób w innych stanach także zaczęło umieszczać mięso w bułce. Są też informacje, że bułkę z mielonym mięsem, ale z dodatkiem sałaty, majonezu i musztardy na początku XX wieku wymyślił właściciel baru w Teksasie. Faktem jest, że przepisy na podobne danie pojawiły się już w XVIII wieku w angielskiej książce kucharskiej.

Od prostego dania do ikony amerykańskiej kuchni i globalnego zjawiska

Fenomen pierwszych burgerów wynikał z faktu, że kotlet umieszczony w bułce pozwalał na zabieranie go na wynos, był prosty, dostępny i wygodny w jedzeniu. W latach 50. XX wieku bułka z dodatkami stała się symbolem amerykańskiej kuchni oraz kultury fast food. Rozwój dużych sieci restauracji serwujących burgery przyczynił się do ich popularności na całym świecie. Pojawiały się w filmach i popkulturze, a największy hamburger przygotowany w USA w 2001 roku na konkurs ważył ponad tonę. Mają nawet swoje święto – Światowy Dzień Hamburgera przypada 28 maja.

Można dodać, że szarpana wieprzowina zwana „pulled pork” również pochodzi z USA, z południowych stanów i jest związana z tamtejszą tradycją barbecue. Na przełomie XX wieku wieprzowina była tania oraz powszechnie dostępna, więc dania z nią pojawiały się w różnych klasach społecznych. Wersja szarpana zwykle jest z łopatki, która ma tłuszcz dla większej soczystości. Mięso jest powolnie gotowane lub pieczone w niskiej temperaturze, więc jest miękkie i rozpływa się w ustach. Po ugotowaniu nie kroi się go, tylko szarpie widelcem, a „pulled” w nazwie znaczy szarpany, ciągnięty. Burger z nim i sosem BBQ nazywa się „pulled pork sandwich”.