Uznawane za podobne do naszych kopytek, włoskie kluski gnocchi, w podstawowej wersji także przygotowuje się z ziemniaków. Choć zależnie od regionu Włoch, wykorzystywane są też inne składniki. Od kopytek odróżnia je głównie kształt. Najbardziej znane są karbowane, czyli dekorowane przy użyciu widelca. Mają charakterystyczne wgłębienia, w których łatwiej zbiera się sos. Są też nieco mniejsze i mają bardziej zaokrąglony kształt, bo roluje się je ręką. Ale i tak można powiedzieć, że to kuzyni naszych kopytek, jeżeli nie z wyglądu, to ze względu na smak. Jedną z form ich serwowania są sosy. My przedstawiamy przepis na gnocchi w sosie serowo-czosnkowym.

Włoskie kluski?

Oprócz makaronów i pizzy są jedną z najważniejszych potraw we Włoszech. Co najciekawsze, sami Włosi zaliczają gnocchi do makaronów, pierwotnie robiono je z mąki i wody. Ze względu na ziemniaki bywają uważane za pierożki. A na świecie makaron gnocchi nazywany jest włoskimi kluskami. Samo słowo gnocchi to liczba mnoga od gnocco oznaczającego „gruda”. A wymowa to „niokki”.

W niemal każdym domu, ale też lokalu we Włoszech, są przygotowywane inaczej i z czym innym podawane. Istnieją regionalne wersje nie tylko z ziemniaków, także z warzywnego puree, sera, mleka, gryczanej mąki, semoliny z pszenicy durum czy pszennej kaszki, mąki kukurydzianej, kaszy manny i bułki tartej. Z dynią powstaje pomarańczowa, a znana z charakterystycznego, zielonego koloru jest też wersja przygotowana ze szpinakiem i serkiem ricotta. Jest typowa dla niektórych regionów północnych i środkowych Włoch. Dodatkami do gnocchi są typowe dla makaronów, różne sosy. Są też podawane z masłami smakowymi, oliwą czy startym parmezanem.

Makaron gnocchi

Najstarsze gnocchi w czasach starożytnego Rzymu przygotowywano z mąki semoliny i wody,  kaszy manny i jajek. Były częścią diety legionistów podczas ekspansji Rzymian na inne kraje Europy. Rozpowszechnili je na podbitych terenach, a ze względu na to, że były tanie, łatwe i w przygotowaniu i sycące, stały się pożywieniem chłopów. Zresztą we Włoszech jeszcze w czasach II wojny światowej uważane były za jedzenie biedaków. A ziemniaki w samej Italii pojawiły się dopiero około XVII wieku, gdy do Europy trafiły z Ameryki. W kuchni włoskiej nie są powszechnym składnikiem. Wersja ziemniaczana pochodzi z północnych Włoch, gdzie jest lepszy klimat do ich uprawy i są smaczniejsze. Ten klimat z kolei nie sprzyja uprawie zbóż.

Włoskie kopytka

Obecnie te najbardziej znane i popularne gnocchi są robione z ziemniaków, mąki pszennej, jajek i soli. Przygotowuje się je podobnie jak nasze kopytka. Czyli z ugotowanych, ale w mundurkach i tłuczonych po obraniu ziemniaków. Podobnie też formuje się wałeczek i odcina kluski wielkości „na jeden kęs”. Co ważne, również używa się ziemniaków mączystych, czyli skrobiowych, które wymagają mniejszej ilości mąki, więc kluski są bardziej miękkie.

We Włoszech gnocchi są tradycyjną potrawą rodzinną. W tym kraju jest też tradycja, że przyrządza się je każdego 29-go dnia miesiąca. To dzień gnocchi. Związane jest to z legendami, choć nie do końca wiadomo, skąd wziął się ten zwyczaj. Pierwsza mówi, że biedni robotnicy przygotowywali gnocchi tuż przed wypłatą, kiedy na nic innego nie było ich stać. Ta stara tradycja przetrwała do dziś. Druga związana jest ze świętym Pantaleonem. Pochodził z Azji Mniejszej i był lekarzem, który nawróciwszy się na chrześcijaństwo, wybrał się na pielgrzymkę po Italii. Pukał do domów wieśniaków, prosząc o jedzenie. Podzieliła się z nim najuboższa rodzina ziemniaczanymi kluskami 29 dnia. Podobno ich los po tym się odmienił, bo święty zostawił im pod talerzem dużo pieniędzy. Do dziś niekiedy kładzie się w ten dzień pieniądze pod talerzem z gnocchi jako pragnienie darów. Podobno też w czasie wojny, gdy brakowało jedzenia i były na nie kartki, zamożniejsze rodziny zapraszały większe i biedniejsze na posiłek, kładąc pod talerz kartki żywnościowe, żeby mogły przetrwać do końca miesiąca.

Ciekawostka: Gnocchi, które pod koniec XIX wieku zawieźli tam włoscy emigranci, są bardzo popularne w Ameryce Południowej. Również tam tradycyjnie jada się je 29 dnia każdego miesiąca oraz obchodzi święto gnocchi, i to hucznie. Też ma to być wyraz tego, że pod koniec miesiąca były ratunkiem na brak pieniędzy.