Kardamonki, czyli szwedzkie bułeczki kardamonowe, w tym kraju są najpopularniejszym słodkim wypiekiem zaraz po bułeczkach cynamonowych. Jada się je w towarzystwie kawy podczas tradycyjnej fiki. W Szwecji serwują je wszystkie kawiarnie i piekarnie, powoli popularność zyskują też w Polsce, choć w piekarniach są wciąż rzadkością. Dlatego warto zrobić je samodzielnie. Przygotowuje się je z maślanego ciasta drożdżowego i wypełnia słodkim, maślanym nadzieniem z kardamonem. To on nadaje im charakterystycznego smaku oraz aromatu. Trochę pracy i czasu zajmują, ale efekt końcowy jest tego wart. Są świetną alternatywą dla gotowych słodkich bułeczek i drożdżówek oraz pysznym dodatkiem do kawy i herbaty.
Szwedzka fika i szwedzkie bułeczki kardamonowe
Większość mieszkańców Szwecji nie może obejść się bez przerwy w ciągu dnia na kawę i coś słodkiego. Jest to tradycyjny zwyczaj o nazwie „fika”, będący częścią tamtejszej kultury, a nawet społecznym rytuałem. Co można podkreślić, jest nie tylko spotkaniem z bliskimi w domowym gronie celebrującym chwile zatrzymania, wytchnienia i wspólnych rozmów. W wielu firmach fika jest ważnym, a także wręcz obowiązkowym elementem. To czas na integrację pracowników oraz budowanie wspólnych więzi przy kawie i ciastku. Nazwa wywodzi się od słowa „kaffi”, niegdysiejszego określenia kawy. Pierwotnie była to przerwa tylko na kawę, z czasem obowiązkowo pojawiła się słodka przekąska, najczęściej w postaci cynamonek lub kardamonek.
Cynamonki mają dłuższą historię, kardamonki prawdopodobnie pojawiły się dopiero w XX wieku. Trudno powiedzieć, czy te pierwsze były pierwowzorem drugich. Faktem jest, że cinnamon roll, w Skandynawii kanelbullar, czyli bułeczki cynamonowe są popularne w całej Europie Północnej i Ameryce Północnej. Mają charakterystyczną formę okrągłych zawijańców. Kardamon niekiedy dodaje się do ciasta, ale nadzienie to już tylko cynamon. Bułki z samym kardamonem w Skandynawii nazywają się kardemummabullar i to w Szwecji, skąd pochodzą, cieszą się największą popularnością, często wypierając cynamonki. Kardamonki mają inną, bardzo oryginalną formę supłów, a kardamon znajduje się zarówno w cieście, jak i w nadzieniu.
Kardamon – co to jest i jakie ma właściwości?
Kardamon to przyprawa pochodząca z Indii, jest to owoc byliny z rodziny imbirowatych. Dziko rośnie w rejonach południowo-wschodniej Azji, uprawiany jest też w Ameryce Środkowej. Owoce mają formę niedużych, podłużnych strączków. W środku znajdują się nasiona zwane kardamonem, które całe lub zmielone używa się jako przyprawę. Rzadziej, ale można też kupić całe strąki. Pozyskanie tej przyprawy wymaga wiele pracy, na łyżeczkę mielonej potrzeba zebrać ręcznie około 10 strąków. Dlatego po wanilii i szafranie jest to najdroższa przyprawa. Nasiona zawierają około 10% olejku kardamonowego, który odpowiada za intensywnie korzenny i ostry smak oraz zapach. Kardamon i olejek z jego owoców wykazują wiele korzyści zdrowotnych, w tym wsparcie trawienia, wzmocnienie odporności oraz działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne i antybakteryjne. Jest bogaty w witaminy, minerały oraz przeciwutleniacze, istnieją jednak pewne przeciwwskazania. Przy czym dobroczynne właściwości znane były już w starożytności, a sam kardamon uznaje się za jedną z najstarszych i najbardziej aromatycznych przypraw.
Wyróżnia się dwa gatunki – zielony oraz czarny kardamon. W Polsce w sprzedaży znajduje się głównie zielony. W kontekście kardamonków można dodać, że w Szwecji sprzedawany jest gatunek czarny o ciemnych strączkach. Ma bardziej świeży, ale też cierpki smak oraz dymny aromat z nutą kamfory. Zielony bardziej delikatny, cieplejszy, słodki, lekko pikantny i orientalny.
Kardamonki
Kategoria: deserStopień trudności średni16
porcje1
godzina50
minut25
minutSkładniki
- Ciasto:
500 g mąki pszennej typu 550
250 ml letniego mleka
25 g świeżych drożdży
80 g roztopionego i wystudzonego masła
6 łyżek cukru
2 jajka
łyżeczka mielonego kardamonu
szczypta soli
- Nadzienie:
100 g miękkiego masła
80 g cukru (opcjonalnie trzcinowego)
2 łyżeczki mielonego kardamonu
- Dodatkowo:
1 jajko
1 łyżka mleka
cukier brązowy kryształ
Przygotowanie
- W miseczce rozkrusz drożdże, wlej 1/2 szklanki letniego mleka, dodaj łyżkę cukru oraz 3 łyżki mąki, wymieszaj, przykryj ściereczką i odstaw na 25 minut w ciepłe miejsce do wyrośnięcia.
- Do miski wsyp resztę mąki, mleka, cukru, jajka, kardamon i szczyptę soli, wlej też zaczyn z drożdży.
- Mikserem lub ręcznie wyrabiaj ciasto, stopniowo dodając roztopione masło, ciasto powinno być gładkie i elastyczne.
- Uformuj kulę, włóż do miski, przykryj ściereczką i odstaw w ciepłe miejsce do wyrośnięcia na około 1,5 godziny, powinno podwoić objętość.
- W międzyczasie przygotuj nadzienie – masło z cukrem i kardamonem utrzyj na puch.
- Wyrośnięte ciasto krótko zagnieć na podsypanym blacie i rozwałkuj na placek w kształcie prostokąta.
- Posmaruj ciasto nadzieniem i dłuższe boki podziel na 3 części, zaznaczając nożem.
- Górny, krótszy bok zawiń do długości 2/3, na niego nałóż dolny bok.
- Złożone ciasto delikatnie rozwałkuj i pokrój nożem na 16 pasków, każdy pośrodku lekko natnij wzdłuż.
- Paski zawijaj w niezbyt ciasne świderki.
- Lekko rozciągnij każdy pasek i połowę kilka razy zawiń wokół palców, formując luźny supełek, następnie przytrzymując kciukiem, resztą owiń supełek przez górę, końcówkę wciśnij pod spód.
- Umieść bułeczki w odległościach na blasze wyłożonej papierem do pieczenia, przykryj ściereczką i odstaw do ponownego wyrośnięcia na pół godziny.
- Jajko rozbełtaj z łyżką mleka, posmaruj wyrośnięte bułeczki i posyp brązowym cukrem.
- Piecz w piekarniku nagrzanym do 180ºC około 25 minut, aż się zarumienią.





