Historia obwoźnej gastronomii w Polsce oraz karmienia ludzi na ulicy sięga wielu lat wstecz. W latach przedwojennych na straganach, targowiskach i jarmarkach działały wozy oraz stoiska serwujące zupy, grillowane kiełbaski, podroby, kaszanki, pierogi i ziemniaczane pyzy podawane ze słoików — te przetrwały do współczesnych czasów, choćby na straganach przy Bazarze Różyckiego w Warszawie. Te pierwsze mobilne stoiska nazywano „lotnymi” — wzięło się to z tego względu, że można było je rozłożyć w dowolnym miejscu i szybko zwinąć w razie kontroli policji sanitarnej.

Można uznać, że pierwszymi food truckami były przenośne wózki i wozy konne, z których podawano głównie zupy. W okresie międzywojennym na ulicach Wolnego Miasta Gdańska działały kawowozy zaaranżowane w dawnych pojazdach wojskowych nabytych przez lokalną administrację. Serwowano z nich zarówno ciepłe napoje, takie jak kawa i kakao, oraz proste jedzenie — serdelki czy ciasta. Według gazety „Zoppoter Zeitung” kawowozy te działały już w 1921 r. i miały być tańszą alternatywą dla kawiarni i restauracji.

Wynalezienie silnika parowego i skonstruowanie pierwszych ciężarówek zmieniło oblicze transportu. Podczas II wojny światowej funkcjonowały wojskowe kuchnie polowe karmiące armię i cywili, serwując im ciepłe napoje i jedzenie z ciężarówek oraz przyczep. Liczyła się mobilność i możliwość szybkiego dotarcia do miejsc, gdzie była potrzebna żywność, oraz równie szybkiego sposobu ewakuowania się w razie niebezpieczeństwa.

W Wielkiej Brytanii Czerwony Krzyż oraz Ministry of Food, czyli specjalny urząd w dziale administracji państwowej, który odpowiadał za racjonowanie żywności w okresie wojny, korzystały z wojskowych ciężarówek. Już wtedy przerabiano samochody dostawcze w ten sam sposób, w jaki dzisiaj postępuje się przy zabudowach gastronomicznych, czyli wycinając w boku zabudowy ciężarówki okienko wydawcze. Polsko-amerykański oddział YMCA również używał takich aut, pomagając aliantom w czasie II wojny światowej. Z kolei przyczepy z kociołkiem opalanym drewnem serwujące zupy, takie jak m.in. grochówka, to przykład mobilnej kuchni polowej, która w praktycznie niezmienionej formie przetrwała do dzisiaj i można ją czasami spotkać na niektórych imprezach plenerowych.

W Polsce pierwsze samochody sprzedające jedzenie zaczęły się pojawiać już za czasów komuny. Na pochodach pierwszomajowych stały ciężarówki sprzedające jedzenie, napoje oraz papierosy. Były to mobilne stoiska państwowych sklepów Społem. Dopiero w połowie lat 60. XX w. gospodarka stała się bardziej liberalna i zaczęły powstawać pierwsze prywatne mobilne biznesy. Jednymi z pierwszych takich barów na kółkach były przerabiane specjalnie pod gastronomię autobusy, które z czasem nazwano barobusami.

Spis treści:

✅ 7 Wstęp

✅ 10 Historia food trucków

✅ 26 Trójmiasto

✅ 66 Poznań

✅ 90 Warszawa

✅ 152 Łódź 180 Wrocław

✅ 196 Katowice

✅ 216 Kraków

✅ 252 Inne miasta

✅ 289 Przepisy

✅ 332 Słowniczek

✅ 340 Indeks trucków

✅ 341 Indeks przepisów

✅ 344 Podziękowania